Lucht gaat tijdens het spreken door je mond naar buiten. Bijna alle klanken worden op deze manier gevormd. Soms gaat de lucht door de neus naar buiten, dit gebeurt bij de medeklinkers /m/, /n/ en /ng/. Het achterste, zachte deel van het gehemelte kan bewegen en hierdoor voor een afsluiting van lucht door de neusholte zorgen.
Bij nasaliteit gaat het om lucht die teveel door de neus ontsnapt (open nasaliteit) of lucht die bij de uitspraak van de nasale medeklinkers /m/, /n/, /ng/ door de mond ontsnapt (gesloten nasaliteit). Wanneer het zachte gehemelte onvoldoende beweegt is sprake van velopharyngeale incompetentie (VPI). Dit kan samen met schisis of een syndroom voorkomen.